Chùa Bà Đanh có thật sự vắng khách không mà nổi tiếng đến độ đưa vào câu ví “vắng như chùa Bà Đanh”, già trẻ đều thuộc?
Dân gian xưa vẫn có câu "Vắng như chùa Bà Đanh" hay là "Vắng tanh như chùa Bà Đanh" để nói về một nơi nào đó cô quạnh, hoang vu, không có nhiều người. Và dù rằng ai cũng đã từng dùng câu nói này ít nhất một lần trong đời, nhưng chắc chắn có rất ít người biết nguồn gốc của nó. Vậy chùa Bà Đanh có thật ngoài đời không, nó có vắng như lời đồn hay không? Và tại sao lại vắng như vậy?
Anh
Hoàng Nam, một Youtuber có khá nhiều người theo dõi trên mạng xã hội
mới đây đã có chuyến đi về tỉnh Hà Nam và ghé thăm địa danh Chùa Bà Đanh
để tìm hiểu xem đây có phải là nơi dân gian vẫn đồn về sự vắng vẻ hay
không. Kết quả là sau khi tìm hiểu một vòng và ghi lại những thước phim
cho mọi người cùng xem thì ai cũng phải gật đầu đồng ý: Đúng là Vắng
như chùa Bà Đanh thật.
Được
biết, chùa Bà Đanh này còn gọi "Bảo Sơn Nữ", tọa lạc trên một vùng đất
tại thôn Đanh Xá, xã Ngọc Sơn, huyện Kim Bảng, Hà Nam. Chùa có diện tích
khoảng 10ha, được xem là một trong những ngôi chùa đẹp và cổ kính nhất
Hà Nam nói riêng và của miền Bắc nói chung.
Anh Hoàng Nam trước cổng ngôi chùa Bà Đanh trong truyền thuyết.
Chùa
rất rộng, cây cối um tùm tuy nhiên lại hoàn toàn vắng bóng người. Khi
anh Hoàng Nam ghé vào thì phải tìm rất lâu mới thấy được ông ông Từ
(người trông giữ chùa) nhưng ông cũng đang nằm ngủ. Sau khi đánh thức
được ông dậy thì anh Nam và bạn cũng không kéo được ông đi cùng mà đành
phải tự đi tìm hiểu.
Suốt
cả hành trình, ngoài ekip của anh Nam, bạn anh Nam và ông từ nọ thì
chùa cũng không thấy xuất hiện thêm người nào ghé chơi hoặc đến làm lễ.
Toàn bộ không gian chùa được bao phủ một sự im ắng đến nỗi cơn gió
thoảng qua cũng có thể nghe rõ tiếng xì xào.
Chùa cực kỳ vắng vẻ, không một bóng người.
Anh
Nam có đem cái sự thắc mắc không chỉ của anh mà còn của rất nhiều người
khác về câu nói "Vắng như chùa Bà Đanh" để hỏi ông từ thì nhận được câu
trả lời rằng: Ngôi chùa này thờ Bà, lại nằm ở thôn Đanh Xá cho nên mới
gọi là chùa Bà Đanh. Khi xưa xây dựng chùa, các cụ đã chọn địa điểm là
khu vực bán đảo nằm tách biệt với nơi có người sống, mặt trước của chùa
hướng ra sông Đáy.
Đây
là nơi có núi, có sông nhưng lại vô cùng vắng vẻ vì xa khu dân cư cho
nên mới hiếm người qua lại. Trải qua thời gian, tuy nhà cửa có được xây
dựng nhiều hơn nhưng mà vì chùa vẫn nằm riêng lẻ ở một góc cho nên người
dân cũng không có thói quen ghé qua viếng chùa nhiều cho lắm. Cũng theo
lời anh Hoàng Nam thì chùa Bà Đanh chỉ đông đúc hơn đôi chút vào ngày
Rằm hay Mồng Một khi mọi người vào lễ, còn ngày thường thì cực kỳ vắng
vẻ.
Toàn cảnh chùa Bà Đanh từ trên cao.
Chùa nằm trên bán đảo, mặt hướng ra phía sông Đáy.
Mà
không chỉ có nguyên nhân vị trí địa lý, anh Nam cũng tìm hiểu được là
hiện nay, chùa không mở cửa miễn phí cho người dân mà tiến hành thu 30
ngàn đồng cho mỗi lượt người. Theo anh thì đây không phải là mức giá
thấp cho một ngôi chùa ở tỉnh xa. Điều này dẫn đến hậu quả là có những
đoàn đi rất đông người muốn vào viếng chùa. Tuy nhiên, khi tất cả đã tề
tựu đông đủ thì chiếc vé kia lại ập vào mặt khiến cho họ nhất trí chỉ cử
một đại diện vào làm lễ rồi sau đó cùng nhau quay đầu về.. Và rõ ràng,
vì quy định này mà chùa vốn đã vắng nay lại càng vắng hơn.
Chùa thu phí người đến viếng 30k/lượt cho nên ngày càng có ít người vào thăm hơn.
Đúng
là ở đời cái gì cũng có nguyên do của nó mọi người nhỉ, không tự dưng
mà ai cũng ví von "Vắng như chùa Bà Đanh" đâu. Sau này mà có gặp ai còn
thắc mắc thì mọi người hãy nhớ đến những thông tin trong bài viết này để
giải thích cho người ta nhé, cũng hữu ích lắm thay.
VẮNG NHƯ CHÙA
BÀ ĐANH
Chùa Bà Đanh là một danh thắng của đất Kim
Bảng, tỉnh Hà Nam, từ xa xưa vẫn gắn liền với câu thành ngữ nổi tiếng “vắng như
chùa Bà Đanh”.
Trên đường tìm đến ngôi chùa này, tôi cứ ngẫm nghĩ và tò mò mãi, không biết chùa Bà Đanh vắng vẻ, hiu quạnh thế nào mà dân gian lại lưu truyền như vậy?
Trên đường tìm đến ngôi chùa này, tôi cứ ngẫm nghĩ và tò mò mãi, không biết chùa Bà Đanh vắng vẻ, hiu quạnh thế nào mà dân gian lại lưu truyền như vậy?
“Vắng như chùa Bà Đanh”.
Từ thành phố Phủ Lý rẽ
vào quốc lộ 21, đi cầu Quế khoảng hơn 1km, chúng tôi thấy chùa Bà Đanh thấp
thoáng hiện ra sau những bóng cây. Ngôi chùa u tịch nhìn ra con sông Đáy trôi
chảy hiền hòa. Bến nước của chùa Bà Đanh nằm thoai thoải bên bờ sông, các bậc
đá màu xám ngà ngà nổi bật giữa màu xanh của cây cỏ và dòng nước phẳng lặng như
gương.
Chùa Bà Đanh hiện ra thấp
thoáng sau những bóng cây
Con đường nhỏ dẫn vào
chùa Bà Đanh rợp bóng nhãn, vải
Đi qua chiếc cầu treo Cấm
Sơn khá bề thế bắc qua sông Đáy, vòng lên một đoạn đường đê vắng vẻ, chúng tôi
bắt gặp tấm biển bằng đá ghi “Di tích lịch sử văn hoá chùa Bà Đanh và núi
Ngọc”.
Chùa Bà Đanh thuộc địa
phận thôn Đanh, xã Ngọc Sơn, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam, cách núi Ngọc khoảng
100m. Từ núi Ngọc và từ chân đê, đi qua những đoạn đường nhỏ vắng lặng rợp bóng
vải thiều, nhãn..., du khách sẽ thấy tam quan chùa Bà Đanh hướng về phía con
sông Đáy thơ mộng.
Khoảng sân rộng được lát
đá trồng nhiều loại cây như đa, hoàng lan, sứ… Những cây bưởi trĩu quả vỏ vàng
tươi tắn, những cây táo ta sai quả gợi nên hình ảnh một cuộc sống thanh đạm mà
trù phú. Đặc biệt, ngôi chùa trồng một cây đào tiên tán thấp có quả to, tròn và
dẹt dẹt như bưởi nhưng vỏ nhẵn thín màu xanh bóng, chi chít đầy cành.
Tam quan chùa Bà Đanh
Một góc sân chùa u tịch
Chùa Bà Đanh gồm nhiều
công trình như: nhà bái đường, nhà thượng điện, nhà trung đường, phủ thờ Mẫu,
nhà tổ… Trên các cột và vì kèo chạm khắc tinh vi theo đề tài “Ngũ phúc”, “Tứ
linh”, “Tùng mã”, “Mai điểu”…
Ngay gần đó là một bến
nước lớn uy nghiêm nhưng vắng vẻ, trên các bậc lên xuống của bến nước, lá đa
rụng đầy gợi không khí u tịch. Đứng trên bến nước, ngắm nhìn khung cảnh sơn
thủy hữu tình, cái lặng yên nhắc cho trái tim mẫn cảm nhớ đến câu thơ của Trần
Đăng Khoa: “Ngoài thềm rơi chiếc lá đa/Tiếng rơi rất mỏng như là rơi
nghiêng”.
Ngôi chùa của những
truyền thuyết dân gian
Chùa Bà Đanh có tên chữ
là Bảo Sơn tự, ngoài thờ Phật còn thờ Thái Thượng Lão Quân, Nam Tào, Bắc Đẩu và
Tứ Pháp trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam (bao gồm Pháp Vân - mẹ Mây, Pháp Vũ
- mẹ mưa, Pháp Lôi - mẹ Sấm, Pháp Điện - mẹ Chớp).
Lịch sử xây chùa Bà Đanh
gắn liền với nhiều truyền thuyết lạ kỳ như tích về mẹ Phật Man Nương – được cho
là nguồn gốc của Tứ Pháp – vốn lưu truyền rộng rãi ở các tỉnh đồng bằng Bắc
Phần.
Một toà nhà trong tổng
thể kiến trúc chùa Bà Đanh
Du khách sẽ được chiêm
ngưỡng những tác phẩm chạm khắc gỗ tinh xảo
Bến nước chùa Bà Đanh nằm
bên con sông Đáy hiền hoà lá đa rụng đầy
Con rồng đá nơi Tam
quan
Tượng Bà Chúa Đanh được
thờ trong chùa tương truyền là một người con gái được các Thần phái về để trông
coi vùng này. Từ khi nhân dân trong vùng xây xong chùa thì sản xuất thuận lợi,
không còn thiên tai mất mùa, đời sống trở nên đầm ấm, trù phú. Do đó, trong tâm
thức dân gian Bà Chúa Đanh chính là vị thần mùa màng, phù hộ cho nông nghiệp.
Nhiều người kể rằng do chùa Bà Đanh quá linh thiêng nên khách thập phương cũng ít dám ghé qua vì sợ nếu thất lễ sẽ bị trừng phạt. Nhưng cũng có ý kiến cho rằng chùa ở xa khu dân cư, cách trở núi sông, giao thông không thuận tiện nên ít người lui tới. Dù giải thích thế nào thì dường như nguồn gốc câu thành ngữ “Vắng như chùa Bà Đanh” vẫn là một bí ẩn!
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll