Đạo Phật dạy:
- con
người không có linh hồn bất biến
- con người có tâm thức biến đổi không ngừng
Hỏi:
Kính thưa Quí Thầy,
có phải con người có 2 phần: thể
xác và linh hồn.
Khi chết, con người bỏ lại phần
thể xác, còn phần linh hồn đi đầu thai kiếp khác?
Đáp:
Trên đây là quan niệm theo tín
ngưỡng dân gian.
Theo một số tôn giáo, khi con
người chết, phần linh hồn sẽ lên cõi thiên đàng hoặc sẽ đọa địa ngục vĩnh viễn.
Linh hồn theo quan
niệm này là bất biến.
Nghĩa là: con người tên A trên
thế gian. Khi chết,
linh hồn người A sẽ lên thiên
đàng hoặc đọa địa ngục.
Tuy nhiên, theo giáo lý đạo Phật,
con người có 2 phần:
phần thể xác và phần tâm linh (hay
tâm thức).
Phần thể xác được gọi là tứ đại:
đất, nước, gió và lửa.
Phần tâm linh (hay tâm thức) luôn
luôn biến đổi theo
thời gian và duyên theo cảnh trần
bên ngoài.
Tâm con người luôn bất an,
lăng xăng lộn xộn.
Cho nên, tu theo đạo Phật gọi là
tu tâm dưỡng tánh,
tức là rèn luyện phần tâm linh,
chuyển hóa
phần tâm bất an, bất chánh, u mê thành
tâm sáng suốt,
chân chánh và thanh
tịnh.
Khi sự chuyển hóa viên
mãn, con người trở thành một vị Phật.
Đây chỉ là tóm lược vấn đề,
Kính mời quí vị tham khảo thêm
bài viết sau đây:
DỌN KHO ĂN TẾT
llllllllllllllllllllllllllllll
llllllllllllllllllllllllllllll llllllllllllllllllllllllllllll
DỌN KHO ĂN TẾT
Tỳ-Khưu Thích-Chân-Tuệ
Thông lệ hằng năm, năm hết tết đến, nơi nơi
người người, dọn dẹp nhà cửa, cho ngăn nắp hơn, sắp xếp bàn ghế, sửa soạn tủ
giường, cho tiện nghi hơn, trang hoàng phòng khách, cho sáng sủa hơn, lau chùi
bàn thờ, cho trang nghiêm hơn. Tất cả đều được, lo liệu chu tất, trước ngày đón
rước, ông bà tổ tiên, tức là trước ngày, mùng ba mươi tết, trể lắm cũng phải,
xong hết mọi việc, trước giờ giao thừa.
Bởi vì suốt năm, làm việc quần quật, mọi người đều mong, ngày đầu một
năm, hoàn toàn nghỉ ngơi, cho thiệt thoải mái, khỏe khoắn tinh thần, phục hồi
sức khỏe, chuẩn bị làm việc, suốt trong năm mới. Có người tin rằng, nếu làm
việc nhiều, trong ngày đầu năm, sẽ "giông" cả năm, nghĩa là suốt năm,
đều phải làm lụng, vất vả cực nhọc. Dẫu biết đó là, mê tín dị đoan, nhưng không
ít người, cứ tin như vậy. Thực ra năm nào, chúng ta cũng phải, làm việc vất vả,
mới được có ăn, trừ phi thất nghiệp, trừ phi trúng mánh, thần tài chiếu cố,
trúng số chẳng hạn. Đặc biệt năm nay, mọi người chúng ta, ngoài ra những
chuyện, bắt buộc kể trên, phải nên làm thêm, một việc ngoại lệ, việc đó chính
là:
Dọn
Kho Ăn Tết.
Trong suốt năm qua, hay nhiều năm tháng dài, chúng ta đem cất vào trong
kho bất cứ vật dụng gì còn tốt, còn xử dụng được, còn chưa muốn vứt đi, lại
chẳng biết đem cho ai, có biết cũng chẳng dám, không khéo sợ mích lòng.Thậm chí
nên biết, có các món đồ, cứ mua đem về, hoặc người khác cho, nhưng chưa có
dùng, cũng bỏ vào kho, đợi khi có dịp, đem cho người khác. Lâu ngày dài tháng,
cái kho ắp lẫm, đã quá bụi bặm, bẩn thỉu dơ dáy. Hôm nay chúng ta, nhân dịp
cuối năm, dọn dẹp nhà cửa, muốn đem vào kho, thêm vài món nữa, nhưng thực không
còn, một chỗ nào trống, để nhét cho vừa.
Chúng ta bèn phải, xăn quần cởi áo, ra công dọn kho, để ăn tết nhứt. Đến
khi mở cửa, bước vào trong kho, lôi ra từng món, món to món nhỏ, món cũ món
mới, quét bụi sạch trơn, lau chùi kỹ lưỡng, xem xét kỹ càng, kiểm soát đàng
hoàng, đem vô trở lại, chẳng muốn bỏ đi, một món nào hết! Như vậy nghĩa là: cái
kho vẫn đầy, đủ moi mọi thứ, thiệt là khổ quá, chẳng biết làm sao, giải quyết
thế nào, cho được ổn thỏa. Người đời thường nói: "Bỏ thì thương, vương thì tội", chắc có lẽ là trường hợp này
đây, chẳng biết đúng vậy hay không?
Cũng vậy, ngoài cái kho của cải vật
chất nói trên, đã gây bao nhiêu cực nhọc rối rắm, chúng ta còn có một cái kho
nữa, chứa đựng nhiều thứ ác liệt hơn, kinh khủng hơn, dữ dằn hơn, khó khăn hơn,
khó thấy hơn, khó bỏ hơn, khó chịu hơn. Cái kho đó là, cái kho chứa gì, ghê rợn
quá vậy? Xin thưa trình ngay, khỏi mất thời giờ, đó chính thực là: "Kho Tàng Tâm
Thức", của mỗi chúng ta. Thực vậy, tất cả chúng ta, ai ai cũng có, một cái gọi
là: kho tàng tâm thức, chứa đựng tất cả, hình ảnh âm thanh, mùi hương mùi vị,
cảm xúc ký ức, chúng ta thu lượm, từ khi còn bé, chí cho đến lúc, trở về thăm
viếng, tổ tiên ông bà.
Chúng ta sống ở trên đời, hằng ngày
phải sinh hoạt, phải làm việc, phải tiếp xúc với mọi người, trong xã hội, trong
khu phố, trong cộng đồng, trong trường học, trong sở làm, trong hãng xưởng,
trong công trường, trong nông trại. Với hai con mắt và hai lỗ tai, chúng ta thu
nhận biết bao nhiêu hình ảnh và âm thanh, rồi đưa vào chứa trong kho tàng tâm
thức. Hai con mắt và hai lỗ tai của chúng ta ví như hai bộ phận quan
trọng của một cái máy quay phim, mỗi ngày quay một cuộn băng, với đầy đủ hình
ảnh và âm thanh, từ êm ái dịu dàng, đến ồn ào náo động, từ thương yêu trìu mến,
đến giận ghét hận thù, chưa kịp dán nhãn, chưa kịp đặt tên, đã được đưa vào,
cất ngay trong kho. Tạm gọi đó là: kho tàng tâm thức.
Trong kho tàng tâm thức, chúng ta
chứa đựng đầy đủ hình ảnh của người thân lẫn kẻ thù, hình ảnh của những người
gọi là tốt, vì đã từng giúp đỡ chúng ta, lẫn hình ảnh của những kẻ gọi là xấu,
vì đã từng làm chúng ta mích lòng. Lâu lâu, chúng ta đem những hình ảnh đó
chiếu đi chiếu lại, để sống lại cảnh náo động, thương thương, ghét ghét, bên
trong tâm trí, y như lúc cảnh tượng đó xảy ra trước kia. Hình ảnh những người
thân thương hiện ra, chúng ta cũng đau khổ bất an, thờ thẩn thẩn thờ, nhớ nhung
thương mến, muốn được gặp lại, nhưng biết bao giờ, mới được toại nguyện.
Hình ảnh những kẻ đáng ghét hiện ra,
chúng ta cũng đau khổ bất an, phùng mang trợn mắt, bực bội khó chịu, không muốn
nhớ tới, không muốn gọi tên, không thèm gặp mặt, nhưng phải gặp hoài, cứ gặp
đều đều, thực là trớ trêu! Như vậy, việc chúng ta cất giữ những hình ảnh
đó, trong kho tàng tâm thức, là nên hay không nên, là khôn hay không được khôn
lắm? Vậy mà giờ đây, nhân dịp cuối năm, tại sao chúng ta, không chịu ra
công, dọn dẹp sạch sẽ, kho tàng tâm thức, cho được trống trải, mát mẻ khỏe
khoắn, đêm ngủ được yên, ngày ăn được ngon?
Trong kho tàng tâm thức, chúng ta
chứa đựng đủ thứ âm thanh, từ những lời khen tặng, xưng dương, tán thán, ca
ngợi, nịnh hót, tâng bốc, yêu thương, trìu mến, ngọt ngào, tình cảm, cảm động,
dễ nghe, cho đến những lời vu oan, vu khống, thống trách, hách dịch, trịch
thượng, kiêu căng, lăng nhục, thô tục, giận hờn, chửi bới, bươi móc, bêu riếu,
phỉ nhổ, phỉ báng, hủy báng, hủy nhục, nhục mạ, mạ lỵ, phê bình, chỉ trích,
khích bác, chê trách, khiển trách, trách cứ, câu mâu, lầu bầu, rủa xả, xiên xỏ,
xỏ xiên, mắc mứu, quở trách, quở mắng, la rầy, la mắng, mắng nhiếc, mắng chửi,
sỉ vả, sỉ nhục, gièm pha, nói xấu, khinh khi, khi dể, coi thường, coi rẻ, rẻ
rúng, sâu độc, sâu hiểm, hiểm ác, ác độc, độc địa, đay nghiến, nguyền rủa,
nhiếc mắng, kê tủ vào họng, tọng cho câm mồm, đặt điều thêm bớt, có nói không
không nói có, đâm bị thóc thọc bị gạo, thọc gậy bánh xe, thực là khó nghe, nhưng
cứ nhớ hoài, rất là khó quên, cho nên khó ngủ, cú rủ suốt ngày, năm này tháng
khác!
Hai cái lỗ tai của chúng ta làm việc
thực đắc lực, đem chứa thực nhiều thứ, vào trong kho tàng tâm thức. Những lời
êm dịu, dễ chịu dễ nghe, lại không nhiều lắm, nhưng vẫn làm cho, chúng ta khó
ngủ, bất an trằn trọc, khoái chí hả hê, muốn nghe lần nữa, vẫn chưa thỏa
mãn. Những lời khó nghe, không ai thèm nghe, không ai thích nghe, không
ai muốn nghe, không ai chịu nghe, quả thực là nhiều. Dĩ nhiên, những lời nói như
vậy càng làm cho chúng ta khó ngủ, bất an trăn trở, bực bội tức tối, không muốn
nghe nữa, nhưng cứ nhớ hoài, văng vẳng bên tai, ít ai nín được. Thực là đau
khổ, cho cái lỗ tai, phải nghe dài dài, những lời cay đắng!
Chúng ta ai ai, đều nhận ra rằng:
Cuộc đời của mình, thực nhiều đau khổ, là bởi nguyên do, trong kho tâm thức,
chứa nhóm quá nhiều. Nếu muốn giảm bớt, phiền não khổ đau, chắc chắn chúng ta,
phải hạ quyết tâm, ra công dọn dẹp, kho tàng tâm thức. Nhưng phải dọn dẹp, bằng
cách nào đây, bắt đầu từ đâu, khởi công lúc nào, tốn hao bao nhiêu, công lao
sức lực, bao nhiêu thời gian, mới dọn dẹp xong, kho tàng tâm thức? Trước hết
nên biết, mình muốn dọn dẹp, trống trải kho tàng, cái việc đầu tiên, phải làm
đó là: ngăn ngừa chận đứng, đừng có đem thêm, bất cứ vật gì, vào kho nữa cả.
Sau đó từ từ, chúng ta loại bỏ, những thứ trong kho.
Cũng vậy, nếu muốn cái kho tàng tâm
thức của mình ngày một vơi bớt đi, để phiền não cũng vơi bớt theo, chúng ta
đừng quay thêm cuốn phim nào nữa, trong cuộc sống hằng ngày. Nghĩa là
trong các sinh hoạt hằng ngày, khi tiếp xúc với mọi người, chúng ta luôn luôn
giữ gìn chánh niệm, cố gắng duy trì sự bình tĩnh thản nhiên, trong mọi hoàn
cảnh, trong mọi thời gian, trong mọi không gian, không để cho các "tâm tham, tâm
sân, tâm si", có cơ duyên khởi lên, trong tâm trí của mình.
Thí dụ như có, người tới rủ rê, hùn
hạp làm ăn, mập mờ phi pháp, nhứt bổn vạn lợi. Chúng ta đừng để, tâm tham
khởi lên, dẫn dắt chúng ta, nghe lời dụ dỗ. Được những mối lợi, phi pháp bất
chánh, ngày không ăn ngon, đêm chẳng ngủ yên, lúc nào cũng sợ, nơm nớp phập
phồng, không biết bao giờ, chuyện đó đổ bể, hậu quả thế nào?
Thí dụ như có, người tới rỉ tai, bày
vẻ đủ cách, vu oan người khác, chỉ dẫn thủ tục, kiện người ra tòa, nhứt bổn lệ
phí, thu được bỏ túi, hằng triệu đô la, bồi thường thiệt hại, mới vừa nghe qua,
thiệt là sướng quá! Chúng ta đừng để, tâm tham khởi lên, xúi giục chúng ta,
nghe lời ác độc. Pháp luật đặt ra, chỉ nhằm mục đích, duy trì an ninh, bảo vệ
bình đẳng, trật tự xã hội, chứ không phải để, con người lợi dụng, kiếm tiền làm
giàu, bất chấp khổ đau, của kẻ bị hại, gia đình của họ, phiền muộn không nguôi.
Dù cho có thắng, vụ kiện bạc triệu, liệu mình có thể, an nhiên tiêu xài, cho
đến mãn đời, một cách bình yên, hay không chẳng biết?
Luật nhân quả dạy rằng: "Gieo nhân
nào thì gặt quả nấy". Bởi vậy cho nên, chúng ta đã thấy: Không
biết bao nhiêu, gia đình giàu có, tan nhà nát cửa, vợ chồng ly tán, âm mưu hại
nhau, tranh chấp của cải, con cái ám hại, cha mẹ anh em, tranh đoạt gia tài,
hùn hạp làm ăn, thường bị phá sản, gặp cơn bệnh hoạn, nan y khó chữa, tai nạn
hiểm nghèo, bất đắc kỳ tử! Đó là những quả báo nhãn tiền, người đời gọi là: của
thiên trả địa, của sông đổ biển. Nhưng vì lòng tham, vô cùng vô tận, túi
tham không đáy, tối tăm mặt mũi, lương tâm mê mờ, lòng dạ tối đen, không thể
thấy được, đó là ác nghiệp, cho nên nhào vô, tạo tội tạo nghiệp, để rồi về sau,
người đó lãnh đủ, quả báo chẳng lành, khác nào thiêu thân, nhào vô lửa đỏ!
Hiểu được như vậy, chúng ta quyết
tâm, không thèm nghe theo, không làm những chuyện, ác nhân thất đức, cố gắng
làm chủ, bằng được tâm mình, dừng ngay các vụ, thưa kiện kiếm tiền, dừng ngay
âm mưu, sang đoạt tài sản, tác quyền tác giả, dừng ngay mưu mô, chiếm đoạt công
ăn, sang đoạt việc làm, của những người khác. Đó mới thực là, những điều khó
làm. Không phải ai ai, cũng làm được ngay, nên cần phải có, thời gian thử
thách, công phu thực tập. Làm được như vậy, lâu ngày dài tháng, con người chắc
chắn, trở nên sáng suốt, giác ngộ hoàn toàn, những người chung quanh, cũng sẽ
cảm nhận, an vui lợi lạc. Kho tàng tâm thức, chủng tử tham lam, vơi dần bớt
dần, trí tuệ phát triển, không còn những chuyện, mê tín dị đoan, cuộc đời an
lạc, được hạnh phúc hơn, nhứt định không nghi.
Thí dụ như là, có người đi tới, chửi
bới nhục mạ, khiêu khích chỉ trích. Chúng ta đừng để, tâm sân khởi lên, khiến
cho chúng ta, tiếp nhận ngay những, lời nói khó nghe. Tại sao vậy? Bởi
vì, những lời nói như vậy không có nghĩa lý gì cả, chỉ nhằm mục đích gây phiền
não cho chúng ta mà thôi. Chúng nói mình ngu, mình liền nổi giận, cãi cọ đôi
co, đúng là ngu thiệt, chứ còn gì nữa! Tục ngữ có câu: "No mất ngon,
giận mất khôn". Nếu chúng ta tiếp nhận ngay những lời nói khó nghe ấy vào lòng,
cơn giận lập tức khởi lên, hành động thiếu bình tĩnh, lời nói kém sáng suốt,
thường khi chỉ đem lại thiệt thòi cho mình mà thôi.
Chẳng hạn như khi bị vu khống cáo
gian, nếu không dằn được sự tức giận bực bội, chắc chắn chúng ta sẽ có những
lời nói hay hành động khiến người khác mất cảm tình, hay hiểu lầm một cách tai
hại vô cùng. Chẳng hạn như khi cấp trên trong sở làm, có những lời nói hiểu lầm
hay khó nghe, nếu không thể nhịn được, không chịu giải thích một cách ôn hòa
nhẹ nhàng, chắc chắn chúng ta sẽ gặp nhiều phiền phức trong công việc.
Trong gia đình cũng vậy, muốn có được
an lạc hạnh phúc, vợ chồng con cái phải biết hai chữ: thương yêu và nhẫn
nhịn. Thiếu một trong hai chữ đó, gia đình sẽ luôn luôn có sóng gió, bất
hòa, bất an, lâu dần có thể làm giảm hạnh phúc, cuộc sống chung trở nên phiền
não và khổ đau. Một lời nói ra, trong sự vui vẻ, trong tình yêu thương, nói sao
cũng được, nói gì cũng được. Một lời nói ra, trong sự bực bội, trong lúc giận
hờn, tâm trạng bất an, nói sao cũng không được, nói gì cũng có thể gây hiểu
lầm. Bởi vậy cho nên, chúng ta luôn luôn, quán sát tâm mình. Mỗi khi tâm sân,
vừa mới khởi lên, chúng ta liền biết, dừng ngay không theo. Đừng để tâm
sân, dẫn dắt chúng ta, đến chỗ phiền toái, rắc rối cuộc đời. Nếu được như vậy,
mọi sự mọi việc, ở trên đời này, sẽ được bình yên, vui vẻ trọn vẹn, thành tựu
tốt đẹp. Nhiều khi cơn sân, nổi lên đùng đùng, có thể tiêu tan, tất cả cảm
tình, tiêu tan sự nghiệp, khổ công gầy dựng, từ trước đến giờ. Ví như đốm
lửa, có thể thiêu đốt, cả một khu rừng. Cho nên chúng ta, luôn luôn nhớ
rằng: tâm sân quả thực, tai hại vô cùng!
Có người không hiểu: Tại sao phải
nhịn? Nhịn để làm gì? Nhịn ở đàng chân, chúng lân đàng đầu. Trên thế
gian này, nhịn nhục khó sống, khó ngóc đầu lên, chẳng nên tích sự, lợi ích gì
cả. Thực ra tất cả, suy nghĩ vừa kể, đều do tâm sân, do tâm chấp ngã, tất
cả mọi người, từ đó phát ra. Con người thế gian, thường hay nghĩ rằng: "đời mình còn
dài", thấy người khác chết, chứ mình sống dai, còn lâu mới chết! Con người ở
đời, cần danh và lợi, cho nên thực hiện, bất cứ thủ đoạn, miễn được làm giàu, bất
kể chà đạp, thanh danh người khác, để giành địa vị, để kiếm tí danh, luôn luôn
muốn hơn, tất cả mọi người, về mọi phương diện. Có người dạy con: ra đường
phải nhớ, luôn luôn hơn người, chớ bị hiếp đáp, chớ để thiệt thòi, nếu bị thua
nhục, thì đừng về nhà! Nhịn thì nhục, cự thì đục! Cho nên có ngày, đứa con chạy
về, ôm đầu đầy máu, hoặc đến nhà thương, nhận xác con mình!
Tâm sân thường thường, thúc đẩy con
người, đấu tranh cãi cọ, lời qua tiếng lại, từ những chuyện như: quốc gia đại
sự, chính trị tôn giáo, đến những thứ chuyện, lặt vặt nhỏ mọn, sinh hoạt thường
ngày. Thực ra nên biết: những khi người khác, nói lên một tiếng, mình trả
một miếng, thì dễ dàng quá. Nếu không nhịn được, người vào nhà xác, mình vào
nhà thương, hay vô nhà tù, hoặc là ngược lại. Còn nếu nhịn được, không thèm
tranh cãi, không có bực dọc, không nổi cơn sân, làm chủ tâm mình, làm chủ ý
mình, miệng mỉm nụ cười, thực là tươi tắn, may mắn mọi chuyện, chấm dứt nơi
đây. Đó mới thực là, những điều khó làm. Không phải ai ai, cũng làm được
ngay, nên cần phải có, thời gian thử thách, công phu thực tập. Làm được như
vậy, lâu ngày dài tháng, con người chắc chắn, trở nên sáng suốt, giác ngộ hoàn
toàn, những người chung quanh, cũng sẽ cảm nhận, an vui lợi lạc. Kho tàng tâm
thức, chủng tử sân hận, vơi dần bớt dần, trí tuệ phát triển, không còn những
chuyện, mê tín dị đoan, cuộc đời an lạc, được hạnh phúc hơn, nhứt định không
nghi.
Thí dụ có người, tới cho mình biết:
người khác nói xấu, nói mình ngu si, hạ nhục bêu riếu, đàm tiếu khinh khi, khi
dể chửi rủa, đồ đạo đức giả, thứ dân sợ vợ, khố rách áo ôm, như gả ăn mày, như
trâu cày ruộng. Chúng ta đừng để, tâm si khởi lên, liền khiến chúng ta, tin lời
đồn đại. Tại sao như vậy? Bởi vì nên biết, những lời đồn đại, thường là
bịa đặt, đặt điều thêm bớt, vẽ rắn thêm chân, thổi phồng con cóc, thành con
khủng long, chuyện xe cán chó, trà dư tửu hậu, đòn xóc hai đầu, đầu đâm bị
thóc, đầu thọc bị gạo, phá hoại gia cang, chia rẽ cộng đồng. Tin những điều đó,
chứng tỏ con người, có tâm chấp ngã, thực là quá lớn, dễ bị khiêu khích, tự ái
quá cao, cho nên té nhào, đau thương tơi tả, đúng là ngu si, chứ còn gì nữa!
Thí dụ có người, tới cho mình biết:
mình có căn tu, có nhiều phước báu, mau mau theo đạo, do họ dựng lên, cúng hết
bạc tiền, nhà cửa xe cộ, tiệm buôn phố xá, vợ con bất kể, cha mẹ xá gì, cầu
khẩn van xin, kiếp sau được về, cõi mình mong muốn. Người nào nhẹ dạ, dễ
tin nghe theo, những lời như vậy, chữ ngu chữ ngốc, còn là quá nhẹ! Còn nếu
hiểu được, không thèm tin theo, không chút si mê, làm chủ tâm mình. Đó mới thực
là, những điều khó làm. Không phải ai ai, cũng làm được ngay, nên cần
phải có, thời gian thử thách, công phu thực tập. Làm được như vậy, lâu ngày dài
tháng, con người chắc chắn, trở nên sáng suốt, giác ngộ hoàn toàn, những người
chung quanh, cũng sẽ cảm nhận, an vui lợi ích. Kho tàng tâm thức, chủng tử si
mê, vơi dần bớt dần, trí tuệ phát triển, không còn những chuyện, mê tín dị
đoan, cuộc đời an lạc, được hạnh phúc hơn, nhứt định không nghi.
* *
Có người thắc mắc: Nếu như bỏ hết,
tâm tham tâm sân, luôn cả tâm si, đâu còn mình nữa, mình bị biến mất, mất thiệt
rồi sao? Xin thưa đúng vậy, nhưng mà thực ra, cũng không phải vậy. Thường
thường hầu hết, tất cả mọi người, trên thế gian này, đều chấp cái tâm, suy nghĩ
là mình, mình là con người, có tâm suy nghĩ. Bởi vậy cho nên, khi tâm suy nghĩ,
lăng xăng lộn xộn, lắng xuống không còn, tưởng mình biến mất! Thực ra
không phải! Điều đúng chính là: chỉ có cái tâm, nghĩ suy suy nghĩ, lăng
xăng lộn xộn, biến mất mà thôi. Chúng ta vẫn còn, hiện hữu rõ ràng, với tâm
thanh tịnh, không có tham lam, sân hận si mê. Bằng cớ chính là: chúng ta biết
rõ, nhận rõ thấy rõ, khi mình bình tĩnh, thản nhiên tự tại, cái tâm suy nghĩ,
lăng xăng lộn xộn, tan biến mất dạng. Ai thấy điều đó, ai biết điều đó? Chính
mình chớ ai! Thực không có sai! Lúc đó chính là: con người chân thật,
hiện tiền trước mắt, đúng theo chân lý! Chúng ta sống được, con người
chân thật, đời sống an vui, phiền não rút lui, cuộc đời hạnh phúc.
Như ngoài biển khơi, sóng to sóng
nhỏ, đều lặng hết rồi, mặt biển thanh bình, tức thời hiện ra, một cách rõ ràng,
rộng rãi bao la, vô bờ vô bến. Trong lúc sóng to, và có gió lớn, bầu trời đen
kịt, mình chỉ thấy được, vùng biển nhỏ hẹp, sóng động mà thôi, tầm mắt giới
hạn, không thể nhìn xa. Cũng y như vậy, khi tâm của mình, sôi nổi náo
động, lòng tham nổi lên, tối tăm mặt mũi, lòng sân nổi lên, mất hết trí khôn,
lòng si nổi lên, quên hết mọi việc, mình chỉ thấy được, con người nhỏ hẹp, suy
nghĩ ích kỷ, chỉ biết có mình, và gia đình mình, chỉ vậy mà thôi.Tất cả mọi
người, phiền não ra sao, đau khổ thế nào, cũng mặc kệ họ, chẳng cần biết
tới! Bởi thế cho nên, hành động lời nói, và trong tư tưởng, chỉ có ích
lợi, cho bản thân mình, gây nên bao nhiêu, khổ đau cho người, và gia đình họ.
Nếu những người khác, cũng nghĩ như vậy, thì mình lãnh đủ, mình là nạn nhân,
của tâm xấu ác, của người khác vậy. Do đó cuộc đời, vay trả trả vay, liên miên
như vậy, hỏi sao đau khổ, hỏi sao phiền não?
Nếu muốn người khác, không làm hại
mình, thì điều trước hết, mình không hại người. Mọi sự bắt đầu, ngay
trong tâm mình! Đừng để đến khi, quả báo chẳng lành, xảy tới liên miên, chịu
nhiều khổ nạn, thậm chí mạng vong, hả họng rên la, than trời trách đất, cầu
trời cầu Phật, cứu con cứu con, cứu sao kịp nữa! Sách xưa có câu: Tâm
mình bạc ác tinh ma. Chớ nên oán trách trời xa đất gần.
Khi nào tất cả, lăng xăng lộn xộn,
thí dụ như là: tâm tham tâm sân, và tâm si mê, lắng xuống hết rồi, con người
chân thật, của mình hiện tiền, tâm thể thênh thang, cõi lòng cởi mở, rộng rãi
bao la, tâm trí an vui, đời sống lợi lạc, cảm giác hòa đồng, vũ trụ vạn vật.
Cũng ví như là, cặn cáu lắng đi, cái ly nước trong, hiện hữu rõ ràng. Con người
chân thật, đầy đủ bốn tâm, từ bi hỷ xả, vì người quên mình, bác ái vị tha. Nếu
như tất cả, mọi người đều sống, như người chân thật, thế gian này là, thiên
đàng cực lạc, nhà nhà an vui, người người hạnh phúc, nơi nơi thái bình, âu ca
thạnh trị, phiền não không còn, khổ đau biến mất! Lúc đó mọi người, không ai
còn sợ, chuyện nhảm tận thế, vào năm 2000, hoặc năm nào khác. Tại sao như
vậy? Bởi vì khi đó, tâm tánh mọi người, sáng suốt hiền hòa, công minh
chính trực, dù ở nơi nào, cũng được bình thản, an vui lợi lạc, không còn phiền
não, cho nên không còn, sợ sệt gì nữa.
Tóm lại, chúng ta đã ráng, ra công
ngăn chận, không đem vào trong, kho tàng tâm thức, thêm những chủng tử, phiền
não khổ đau, trong đó có ba, món to lớn nhứt, đó chính thực là: cái tâm tham
lam, cái tâm sân hận, và tâm si mê. Lâu ngày dài tháng, những món chứa
trong, kho tàng tâm thức, từ từ vơi bớt. Những cuốn phim cũ, được thu cất
giữ, từ bao năm xưa, nếu như chúng ta, không đem ra chiếu, chiếu đi chiếu lại,
lâu dần phai mờ, rơi vào quên lãng. Kho tàng tâm thức trống rỗng, tức là
tâm của mình sẽ được khinh an, nhẹ nhàng, cuộc sống an vui hạnh phúc. Lúc
đó, dù mình không muốn làm thánh nhân, thánh nhân cũng không còn khác lạ, xa
cách nữa.
Mỗi khi năm hết, cái tết lại đến, năm
cũ bước qua, năm mới sắp đến, thiên hạ vui mừng, hân hoan hớn hở, mọi người nô
nức, chào đón xuân sang. Người trẻ thường thấy, tương lai mở rộng, trước mắt
màu hồng, đáng yêu đáng sống. Còn như các người, lớn tuổi thì sao? Mỗi một năm
qua, hết trẻ đến già, người ta bước tới, một ngày quan trọng: giã từ gác trọ!
Gác trọ của tất cả mọi người chính là: ta bà thế giới. Người phải giã từ gác
trọ không đợi độ tuổi nào. Bất cứ lúc nào, bất cứ chỗ nào, bất cứ tuổi
nào, bất cứ người nào, cũng đều có thể ra đi. Nhưng mà đi đâu? Mừng mùa
xuân đến, người hiểu biết đạo, gấp rút tu tâm, đồng thời dưỡng tánh, cho được
giác ngộ, đến ngày ra đi, khỏi phải quờ quạng, mang mang mờ mịt, chẳng biết đi
đâu? Người chưa thấy đạo, nhân dịp năm mới, hãy tạo thuận duyên, chuẩn bị kỹ
càng, hứa hẹn rõ ràng: trong năm sắp tới, mọi việc tốt hơn, tiến hơn năm cũ, nỗ
lực tu tập, cho sáng được đạo, đó là nguồn vui, hy vọng năm mới, sẽ hơn năm
nay, công phu viên mãn.
Đất nước này, xứ sở này, địa phương
này đã mở rộng vòng tay từ ái bao dung, thương yêu đùm bọc, chấp nhận chúng ta
sống chung hòa bình, xây dựng cuộc đời mới, trên miền đất tự do nhân đạo
này. Như vậy cộng đồng, chúng ta với nhau, tại sao không thể, giúp đỡ lẫn
nhau, nương tựa với nhau, đối xử với nhau, một cách nhân đạo, với tình đồng
bào, để tạo cuộc sống, vạn sự như ý, an vui lợi lạc, vừa hợp tình nghĩa, vừa
hợp đạo lý. Trước thềm năm mới, chúng ta có quyền, hy vọng từ đây, cuộc đời của
mình, và của mọi người, tất cả đều được: an lạc hạnh phúc, giác ngộ giải thoát.
[]
Tỳ-Khưu Thích-Chân-Tuệ
Chủ-Nhiệm VP. PHẬT-HỌC TỊNH-QUANG CANADA
Email:
cutranlacdao@yahoo.com
